Geçtiğimiz yıl aralık ayı itibari ile dünyayı sarsan virüs ile maalesef ki bulunduğumuz ülkede de karşı karşıya kalmış bulunmaktayız. Alınan bütün önlemlerle karşın maalesef virüsün ülkeye girişi engellenemedi. Virüsün varoluşu yıllar öncesine dayansa da ortaya çıkma ve yayılma süreci yaklaşık 3-4 aydır seyretmekte ve dünya çapında büyük tehdit oluşturmaktadır. İlk olarak Çin’den seyretmiş olan virüs şu an dünya üzerinde ki ülkelerinin %90'ında rastlanmış ve hızla yayılmaya devam etmektedir. Koronavirüsü, hayvanlar aleminde çok yaygın olarak görünen 200’den fazla çeşidi olan bir virüs grubudur. Şu an yaşanan durum gibi hayvanlardan insanlara bulaşma riski yüksektir. Virüsün çeşitleri olarak hörgüçlü develerden ve misk kedilerinden bulaştığı ve var olduğu saptanmıştır. Şu an yayılmış olan virüsün ise, Çin halkının tüketmiş olduğu yarasa çorbalarından kaynaklı olduğu söylenmektedir. Uzak doğu halkının yabani hayvanlar ile beslenme tarzı var olan fakat insanlığa bulaşmayan virüsün ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Genellikle bu tarz yabani hayvanlardan kaynaklı bir virüs grubudur. Semptomlar hafif ve orta gribal enfeksiyon gibi düşünülebilir fakat çok daha ağır bir şekilde seyretmektedir. 

Koronavirüs Bulaşması Belirtileri Nedir?

Belirtiler; üst solunum yolu enfeksiyonu ile eş değerdir. Özellikle en belirgin semptomu 39 ila 41 derece arasında seyreden yüksek ateş ve boğazı tahriş edecek derece kuru öksürüktür. Bunun yanı sıra; mide bulantısı, halsizlik, keyifsiz ruh hali, vücutta kırgınlık hissiyatı, burun akıntısı, ishal gibi semptomlar da gözlemlenebilir. Tanı ve tedavi doğru yapılmadığı taktirde veya teşhis geç konulduğu zaman çok daha ileri seviyede hastalık seyrettiği vakit, pnömoni, böbrek yetmezliği, zatürre, akciğer enfeksiyonu ile sonuçlanacak ölümlere sebep olmaktadır.

Koronavirüs Nasıl Bulaşır?

Virüsün en etkin bulaşma yolu insanlarla temastır. Virüse yakalanmış insanlardan vücut salgısı yolu ile de kolaylıkla sağlıklı insanlara virüs geçebiliyor. Öpüşme, ilişkiye girme vb. hapşırma ve öksürme yolu ile de havaya saçılan damlacıkların solunum yolu ile sağlıklı bireyin vücuduna girmesi de virüse yakalanmanın kaçınılmaz bir tarafıdır. Virüsün dış ortamda yaşama süreci bilinmemektedir fakat çok uzun süre aktif kalamadığı düşünülmektedir. Tıbbı çalışmalar sonucu maalesef şu an için virüsün herhangi bir panzehri ve kesin tedavi yöntemi bulunamamıştır. Çalışmaları devam etmektedir. Ağır gribal enfeksiyon tedavisi uygulanmakta ve ciddi önlemler alınmaktadır. Şüpheli kişi hastane ortamında karantina altında tutulmaktadır. Özel oda, sağlık personelinin özel kıyafetleri ve ekipmanlar ile birlikte tedavi protokolü gerçekleştirilmektedir. Bağışıklığı artırıcı takviyeler uygulanmakta, boyutu ilerlememesi ve virüsün zatürre gibi kronik bir hastalığa yol açmaması için tedaviler uygulanmaktadır. IV (damar yolu) tedaviler uygulanmalıdır, vücuda sıvı yüklemesi ve c vitamini yüklemesi yapılmaktadır.

Koronavirüs Bulaşmasını Engellemek İçin Alınabilecek Önlemler

• Mümkün mertebe çok önemli bir işiniz olmadığı sürece kalabalık ortama girilmemelidir.
• Toplu taşıma araçları kullanılmamalı, özel şahsa ait araçlar tercih edilmelidir.
• Eller sürekli yıkanmalı, en az 30 saniye boyunca bol köpükten sonra durulanmalıdır.
• Havlu bez değil, tek kullanımlık kağıt havlular tercih edilmeli ve hemen çöpe atılmalıdır.
• Mutlaka günde en az 4-5 litre sıvı tüketimi yapılmalıdır.
• Ekstra vitaminler ile bağışıklık sistemi desteklenmelidir. (oral veya IV)
• Maskesiz hiçbir ortama girilmemeli, insanlarla el ile bile temastan kaçınılmalıdır.
• Tüm sağlık çalışanları koruyucu materyallerini kullanmalı, maskesiz ve eldivensiz müdahalede bulunmamalıdır.
• 50 yaş üzeri (özellikle kalp-şeker-kanser hastaları), bebekler ve gebe bireyler risk grubundadır, mümkün mertebe dış hayatla iletişime geçilmemelidir.
• Evinizde bebek ve çocuk var ise bu süre zarfında misafir kabul edilmemelidir.
• Yanınızda mutlaka yüksek alkol içerikli kolonya el dezenfektanı gibi ürünler bulundurulmalıdır.
• Ellerin temiz olduğu düşünülse dahi gözlere, ağıza, buruna temas edilmemelidir.

COVID-19 Pandemisine Karşı Alınabilecek Bireysel Önlemler

Bilindiği üzere, şu an tüm dünyayı etkisi altına almış olan covid-19 virüsü yani korona ailesine ait olan bu virüs gün geçtikçe daha kötü vakalara yol açmakta. Ülke olarak Çin'de meydana çıkan virüs maalesef ki dünya üzerinde ki bütün ülkelere yayılmış durumda. Türkiye olarak durdurulmak istenilse de ülkeye girmesi her ne kadar engellenmeye çalışılsa da maalesef ki yurt dışından gelen vatandaşlarımızın kendini izole etmemesi durumuna karşın ciddi bir tablo şeklinde yayılmaya başlamıştır. Hâli hazırda hizmet vermeye devam eden başta sağlık ekipleri olmak üzere, tüm kurum ve kuruluşlara bireysel olarak destek vermek zorundayız önce kendimizi, ardından çevremizi düşünmek durumundayız. Ciddi bir boyutta yayılma gösteren bu virüs 60 yaş üzeri bireyler için çok daha risklidir. Sebep olarak bağışıklık sisteminin zayıf olması öne sürülmektedir. Fakat bu demek değildir ki; biz gençler, yetişkin bireyler ve çocuklar için sorun teşkil etmiyor. Yaş grubu gözetmeksizin her bireyin bu konu da üzerine düşeni yapması gerekiyor.

Ne Gibi Önlemler Alınabilir?

Öncelikle şu an gündemde olan durum; zaruri bir ihtiyaç olmadığı sürece, çalışma hayatınıza devam etmediğiniz, çok acil bir durum olmadığı sürece evlerden çıkılmaması veya mümkün mertebe işlerin home ofise çevrilmesidir. Bu şekilde sağlıklı olan ve virüs taşıyan bireylerin ayırt edilmesi sağlık ekipleri tarafından çok daha kolay olacaktır. Yaşantımızı devam ettirmek için satın aldığınız paketleri gıdaları eve geldiğiniz de mutlaka paketlerini yıkamanız ve alınan sebze-meyve taze gıdaların tüketilmeden önce mümkünse sirkeli suda bekletilip tüketilmesi önerilmektedir. Bu dönem de vücudun direncini kazandıran vitaminler tüketilmeli, özellikle C vitamini bilindiği üzere hastalıklara karşı direnç sağlamaktadır. Fakat vücudun ihtiyaç fazlasını almasının da gereği yoktur, günde bir iki turunç meyveler ihtiyacınızı karşılayacaktır. Gün içinde ki beslenmenizde oldukça önemlidir. Tek gıda odaklı değil protein, karbonhidrat her birinden ölçülü bir şekilde tüketilmelidir. Virüsün en bulaşıcı yolu her işimizi yaptığımız ellerimizin kirli oluşu. Elleriniz ile dokunduğunuz bir yüzeyden sonra ağız, burun ve göze temas halinde virüs kolaylıkla vücuda giriş sağlayabiliyor. Buna istinaden eller sadece bir yere dokunduğunuz da değil sürekli ve düzenli aralıklar ile temizlenmesi gerekiyor. Temizlemekten kasıt dezenfektan veya kolonya değildir, imkân var ise mutlaka öncelikle sabunla eller temizlenmeli arkasından solüsyon tarzı maddeler kullanılmalıdır.

Eller Nasıl Yıkanmalıdır?

Eller mutlaka bol su ve sabun ile temizlenmelidir. Bilek kısmı dahil en az 30 saniye şeklinde ovalanarak yıkanmalı, avuç içlerinde tırnaklar temizlenmeli, parmaklar tek tek ovalanmalıdır. Bez havlu değil her seferinde tek kullanımlık kâğıt havlu, peçete kullanılıp ardından hemen çöpe atılmalıdır. Şu dönem de sosyal yaşantı sınırlandırılmalıdır, ev ziyaretleri sonlandırılmalı, mümkün mertebe evde birlikte yaşanılan bireyler ile bile çok yakın temas kurulmamalıdır. Havlu, bardak gibi malzemeler asla ortak kullanılmamalı, her bireyin kendine özel eşyaları olmalıdır. Yurt içi ve yurt dışı seyahatleri ertelenmelidir. Asla yurt dışına çıkılmamalıdır. Yurt dışından yurt içine giriş olduğu taktirde ise birey mutlaka sağlık kontrolünden geçirilip ardından evlerinde kendilerini izole etmeleri gerekiyor ve mutlak suretle 14 gün süre zarfı boyunca asla evinden dışarı çıkmamalıdır. Semptom gösteren bir durum gözlendiğinde ise mutlaka sağlık ekibine haber verilmelidir, hiçbir şekilde tek başlarına bir sağlık kuruluşuna gidilmemelidir. Dışarı çıkılması gereken durumlarda mutlaka maske ve eldiven takılmalı, dışarıda ki diğer insanlar ile mutlaka arada ki mesafeyi korunmalı en az 1 metre olmalıdır. Tüm bireyler üzerine düşen görevlerini yaptıkları sürece yayılma hızını yavaşlatıp ölüm vakalarını azaltabiliriz.